ในโลกของธุรกิจมอเตอร์ไซค์ ถ้าจะพูดถึงแบรนด์ที่มีภาพลักษณ์ดุดัน เท่ และเต็มไปด้วยเสน่ห์แบบอเมริกันจ๋า Harley-Davidson นี่แหละติดท็อปมาตลอด แต่ล่าสุดสาขาญี่ปุ่น (Japan) ของแบรนด์นี้กำลังเจอปัญหาใหญ่เข้าแล้ว เพราะโดนหน่วยงานกำกับดูแลด้านการค้าเล่นงานหนักถึงขั้นต้องควักกระเป๋าจ่ายค่าปรับก้อนโต
เรื่องมันเริ่มต้นขึ้นเมื่อกลางปี 2024 ที่ผ่านมา ตอนนั้นคณะกรรมการการค้าที่เป็นธรรมของญี่ปุ่น (Fair Trade Commission – FTC) ได้บุกเข้าไปตรวจสอบสำนักงานใหญ่ของ Harley-Davidson Japan พร้อมเปิดการสอบสวนอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจของบริษัทในญี่ปุ่น โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวกับการกำหนด “โควตา” ให้กับตัวแทนจำหน่ายในประเทศ
จากรายงานของ FTC พบว่า ตั้งแต่ปี 2020 เป็นต้นมา Harley-Davidson Japan ได้กำหนดโควตาการขายที่สูงเกินจริงให้กับดีลเลอร์ทั่วญี่ปุ่น แถมยังใช้วิธีข่มขู่ว่าถ้าใครทำยอดไม่ได้ตามเป้า ก็อาจไม่ได้รับการต่อสัญญาในอนาคต กลายเป็นว่าแต่ละโชว์รูมต้องยอมกัดฟัน “ซื้อรถเอง” เพื่อตอบโจทย์โควตา แม้จะเป็นรุ่นที่ขายไม่ออก หรือไม่ตรงกับความต้องการของตลาดท้องถิ่นก็ตาม
ความซวยคือ ตามกฎหมายญี่ปุ่น รถที่ดีลเลอร์ซื้อมาเก็บไว้โดยยังไม่ถูกจดทะเบียนจะถือว่าเป็นรถ “มือหนึ่ง” ที่ผ่านการใช้งานมาแล้ว ซึ่งนั่นทำให้ราคาตกฮวบทันที เพราะเวลาจะขายให้ลูกค้า ต้องลดราคาลงมาเยอะ จนบางทีขายขาดทุนก็มี แบบนี้จะไม่ให้ดีลเลอร์เครียดก็แปลกแล้วล่ะ
ล่าสุดในเดือนมิถุนายน 2025 ทาง FTC ได้สรุปผลการสอบสวน พร้อมตัดสินลงโทษ H-D Japan ด้วยการปรับเงิน 200 ล้านเยน หรือประมาณ 1.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ตีเป็นเงินไทยก็เกือบ 50 ล้านบาทเลยทีเดียว) โดยให้เหตุผลว่าแนวทางการบีบยอดขายแบบนี้ เข้าข่าย “ผูกขาด” และขัดต่อกฎหมายการค้าเสรีของญี่ปุ่น
ไม่เพียงแค่ค่าปรับเท่านั้น แต่ FTC ยังสั่งให้ H-D Japan ยุติพฤติกรรมดังกล่าวทันที และกำหนดแนวทางใหม่ในการทำงานร่วมกับดีลเลอร์อย่างเป็นธรรมมากขึ้น แต่เรื่องมันไม่ได้จบแค่นั้น… เพราะมีรายงานเพิ่มเติมว่า เคสนี้อาจจะเกี่ยวโยงกับเรื่องในอดีตด้วย
ย้อนกลับไปในปี 2021 ค่ายใบพัดสีฟ้าอย่าง BMW Japan ก็เคยถูกปรับด้วยข้อหาใกล้เคียงกันนี้เป๊ะ ๆ บีบดีลเลอร์ให้รับรถเกินโควตา และใช้อำนาจต่อรองเพื่อกดดันทางธุรกิจ ซึ่งที่น่าสนใจคือ มีผู้บริหารระดับสูง 2 คนที่เคยทำงานกับ BMW Japan ในช่วงเกิดเรื่อง แล้วต่อมาก็ย้ายมาอยู่กับ H-D Japan พอดิบพอดี
และใช่ครับ… ก็เป็นช่วงเวลาเดียวกับที่ดีลเลอร์ Harley เริ่มบ่นเรื่องยอดขายที่ถูกบีบจนเกินรับไหว แถมตอนนี้ผู้บริหารทั้งสองคนก็ลาออกไปแล้ว หลังจากที่มีการสอบสวนรอบล่าสุดในปี 2024
จะเรียกว่าบังเอิญก็คงไม่ได้ เพราะเรื่องมันฟังดู “ซ้ำซาก” เกินไปหน่อย ไม่แน่ว่าในอนาคตเราอาจจะได้ยินข่าวบริษัทอื่นเจอเรื่องคล้าย ๆ กันอีก โดยมีเงาของคนกลุ่มเดิมโผล่มาด้วยหรือเปล่า อันนี้ก็ต้องติดตามกันต่อ
สรุปคือ H-D Japan กำลังอยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านสำคัญ โดนทั้งค่าปรับ ทั้งสั่งปรับโครงสร้างภายในใหม่ และที่สำคัญคือ ต้องฟื้นฟูความสัมพันธ์กับดีลเลอร์ให้กลับมาเชื่อมั่นกันอีกครั้ง เพราะต่อให้แบรนด์ดังแค่ไหน ถ้าระบบหลังบ้านยังไม่แข็งแรง สุดท้ายก็อาจจะล้มไม่เป็นท่าได้เหมือนกัน
เรื่อง : ธราภณ วชิระธรกุล
เรียบเรียงข้อมูลโดย : Motorcycle Magazine
ติดตามข่าวสารยานยนต์ตามความต้องการรถใหม่ได้ที่ Motorcycle Magazine
